Wat zijn voorzieningen?

Voorzieningen zijn nodig om fijn te kunnen wonen in onze gemeente. Voorzieningen zijn de hulpmiddelen in de gemeente waar bewoners gebruik van kunnen maken. Je kunt denken aan winkels voor boodschappen, de bank om je geldzaken te regelen, de huisarts of de huisartsenpost om naar toe te gaan als je ziek bent, en nog veel meer. Het is belangrijk dat er voldoende voorzieningen in jouw buurt zijn en dat deze van goede kwaliteit zijn. Dit noemen we ook wel het voorzieningenniveau. Onze wereld verandert razendsnel door digitalisering en we zien ook steeds meer ouderen in onze gemeente door vergrijzing. Wat betekent dit voor onze voorzieningen in onze gemeente?

Hier volgt een lijst met voorzieningen in de gemeente:

• winkels;
• scholen;
• kinderdagverblijven;
• woonzorgcomplexen;
• huisartsen, tandartsen, consultatiebureaus en andere zorgvoorzieningen;
• ontmoetingsplekken zoals parken, speelplekken;
• maatschappelijke dienstverlening zoals het gemeentehuis;
• culturele voorzieningen zoals verenigingsgebouwen, bibliotheken, en sociaal-culturele voorzieningen De Mayboom, Plexat en de Cour;
• sportmogelijkheden zoals sportscholen, binnen- en buitensportverenigingen;
• geldautomaten;
• horeca.

Waar staan we nu?

In de gemeente zijn de meeste voorzieningen in het centrum van Made en Terheijden te vinden. Hier zijn dan ook de meeste zorgvoorzieningen, maatschappelijke dienstverlening en winkels te vinden.

Made heeft winkels, supermarkten, basiszorgvoorzieningen (zoals huisartsen), sportvelden en horecavoorzieningen. Ook de middelbare school is in Made te vinden. In Terheijden zijn onder andere een basisschool, supermarkt, enkele winkels, sportclubs en huisartsen gelegen. In Lage Zwaluwe onder andere een basisschool, supermarkt en diverse sportverenigingen. In Hooge Zwaluwe, Drimmelen en Wagenberg zijn er minder voorzieningen, al heeft Wagenberg relatief veel voorzieningen gezien de omvang van het dorp.

Wat komt er op ons af?

Een aantal grote (landelijke) ontwikkelingen met mogelijke gevolgen voor het voorzieningenniveau in onze gemeente komt op ons af. Het gaat hier om vergrijzing waardoor verhoudingsgewijs het aantal ouderen in onze gemeente toeneemt ten opzichte van het aantal jongeren. Het aantal 65-plussers stijgt van 22,8% (2020) naar 31,1% (2040). Dit heeft invloed op welke voorzieningen er nodig zijn in onze gemeente. Hier moeten we aandacht aan geven. Als er meer ouderen in de gemeente wonen, hebben we bijvoorbeeld meer levensloopbestendige woningen, seniorenwoningen, zorg op maat en woonzorgcomplexen nodig. Vergrijzing kan ook leiden tot een toenemende vraag naar zorgvoorzieningen. Als er steeds minder kinderen en jongeren zijn heeft dat ook effect op hoeveel scholen en kinderdagverblijven we nodig hebben. Het kan ook invloed hebben op onze verenigingen, doordat zij bijvoorbeeld meer moeite hebben om vrijwilligers te vinden.

Digitalisering is ook een ontwikkeling die invloed heeft op voorzieningen. We doen steeds meer via de computer, zoals zaken regelen met de bank, maar ook winkelen en boodschappen doen we steeds vaker via internet. De stijgende vraag naar online winkelen kan leiden tot een dalende vraag naar producten uit fysieke winkels. Hierdoor krijgen winkels in centrumgebieden het steeds vaker lastig. Daarnaast kunnen niet alle inwoners meekomen in deze ontwikkeling, doordat zij bijvoorbeeld geen toegang hebben tot een computer of internet. Hoeveel de vraag naar winkels daardoor gaat veranderen weten we nog niet, maar we zien al toenemende leegstand in gebieden met veel winkels.

Hoe zien we de toekomst van voorzieningen?

Onze gemeente heeft in de huidige situatie een goed voorzieningenniveau. Dat willen we graag zo houden. Wij zetten ons in voor behoud van een kwalitatief aantrekkelijk voorzieningencentra om de leefbaarheid in stand te houden. Dit btekent ook voldoende voorzieningen voor jeugd en jongeren. Voor commerciële functies geldt dat de markt leidend is in de verspreiding van deze functies. Dit betekent echter niet dat we overal de vestiging van (nieuwe) commerciële functies willen toestaan. Voorzieningen kunnen van elkaar profiteren als ze bij elkaar zitten. We blijven ons daarom richten op concentratie van voorzieningen in goed bereikbare centra. Concreet moeten winkels en bedrijven in 2040 geconcentreerd zijn in de dorpen, zodat deze goed bereikbaar zijn en op loopafstand van elkaar liggen. 

In en rond Made en Terheijden wonen voldoende mensen om een aanbod in dagelijkse voorzieningen te houden. Lage Zwaluwe zit door het lage aantal inwoners aan de ondergrens, dit vraagt om extra inspanningen. In bovengenoemde grootste dorpen moeten de basisvoorzieningen aanwezig zijn, zoals scholen, supermarkten, winkels, openbaar vervoer en sportverenigingen.

In eerdergenoemde kleine dorpen zijn en blijven lokale initiatieven welkom. Concentratie is hier niet aan de orde. Dorpshuizen zijn met name voor het levendige verenigingsleven en sociale binding in de kleine dorpen essentieel. Wij streven naar een combinatie met een ontmoetingsplek voor iedereen en dagopvang voor ouderen in ieder dorp. We vinden het belangrijk dat voorzieningen naar de mensen toe kunnen of dat de mensen naar de voorzieningen gebracht kunnen worden. Fysieke aanwezigheid in ieder dorp blijft belangrijk.

We moeten als gemeente in het kader van voorzieningen niet vergeten dat gemeenten Moerdijk, Oosterhout, Breda en Dordrecht dichtbij liggen. Die gemeenten bieden voorzieningen waar ook onze bewoners gebruik van kunnen maken. Voor ons betekent dit dat we niet actief inzetten op het aantrekken van bovenregionale voorzieningen die nu al in omringende gemeenten aanwezig zijn. Tenzij de toegevoegde waarde voor de gemeente groot is.

Doordat steeds meer voorzieningen via internet geregeld kunnen worden, is optimale digitale bereikbaarheid van groot belang. Wij streven daarom naar een snelle digitale verbinding in de hele gemeente, zoals glasvezel en een 5G netwerk.

Ook voorzieningen krijgen te maken met de energietransitie. Er moet energie bespaard worden en de opwekking van energie moet duurzamer. De opgaven hiervoor zijn in het thema Energietransitie opgenomen.

Relatie met: Wonen, gezondheid, recreatie en toerisme, bereikbaarheid, werk en ondernemen, samenleving, Dorpsgericht werken/gemeenschapszin, Samen bouwen aan de gezonde toekomst, Levendige dorpen, Toekomstbestendige gemeente.